PET VEKOVA JEDNOG OD NAJZNAČAJNIJIH MANASTIRA NA JUGU SRBIJE: Na jednom mestu – raj i pakao, Sveti Sava i vizantijsko plavo

Manastir sa crkvom Svetog Jovana Preteče u selu Jašunja kod Leskovca, nikao je 1517. godine kao zadužbina braće Jovana i Andronika iz plemićke porodice Kantakuzin. Zbog originalnih fresaka i ikonopisa koje poseduje, ova svetinja zaslužuje mnogo veću brigu kao kulturno-istorijsko nasleđe

Nova manastirska kapija Svetog Jovana Preteče u Jašunji

Kakva šteta da je i danas široj javnosti nepoznato ovakvo kulturno-istorijsko blago Srbije! Zašto se tako malo zna, govori i piše o ovom jedinstvenom manastiru? Izvanredne, autentičke freske od kojih su neke očuvane gotovo pet vekova…

To su utisci koji vas sigurno dugo neće napuštati posle posete manastiru Svetog Jovana Preteče koji se nalazi na petnaestak kilometara udaljenosti od Leskovca, kod sela Jašunja. Posetili smo ga uoči pravoslavnog Uskrsa ove godine, gotovo slučajnim saznanjem, ali ono što smo videli zavređuje da ovaj manastir bude jedno od veoma značajnih svetilišta srpske kulturne baštine.

Istorijski podaci kažu da su braća Jovan i Andronik iz plemićke porodice Kantakuzin 1517. godine, na temeljima porušenog hrama iz kosovskog perioda, podigli upravo ovu crkvu manastirskog kompleksa. Crkva se nalazi na blagoj zaravni na obroncima Babičke gore, ispod koje je leskovačko selo Jašunja. Kao zadužbina carske austrijske i grčke loze Kantakuzin, crkvica i manastir su podignuti zato što su Kantakuzini bili u bliskim rodbinskim vezama sa poslednjim potomcima despotske loze Brankovića.
Manastir Svetog Jovana Preteče karakteriše lepota autentičnog objekta i ikonopisa u priprati i unutrašnjosti crkve. Zapravo, najlepši deo predstavlja crkvica, jedinstvena po svom očuvanom freskopisu, oslikana i unutra i spolja. Freske su pravi dragulj sa početka 16. veka koji se više nigde ne može videti. Ikone i freske su skoro u potpunosti očuvane, pa ih poznavaoci porede sa studeničkim ikonopisom, iako je on stariji i vredniji. Ali, za jašunjski freskopis se ocenjuje da je jedini koji je sačuvao svoju autentičnu lepotu i nigde nije doslikavan. Samo se još ovde, posle Studenice, na freskama može naći čuveno vizantijsko plavo, koje odoleva vekovima.

Iznad ulaza u crkvu je freska Jovana Krstitelja čiji nas pogled prati bilo iz kog ugla da gledamo u njegov lik, po već poznatom maniru oslikavanja fresaka tog doba. Crkva je jednobrodna, sa poluobličastim svodovima i tremom sa zapadne strane. Hram je u potpunosti živopisan, a najstarije freske naslikane su 1524. godine zahvaljujući izvesnom Petru iz Sofije, navodi slobodna enciklopedija – Vikipedija. Freske u srednjoj zoni narteksa naslikane su kasnije, oko 1584. godine, kada je i oslikana zapadna fasada.

Opširnije u štampanom izdanju


U ovom broju još i …

  • ARTUR TUREMKA: Da potrošači mogu da plate elektronski gde god požele
  • REVIZIJA I RAČUNOVODSTVO: Šta donosi Multilateralna BEPS konvencija
  • ISKOSA GLEDANO: Ko je naš Jirgen Reš?
  • POSLOVNA SAZNANJA: Menadžerske muke
  • TV SLIKE I PRILIKE: Hej, lepi momče, nemoj to da radiš!
  • Sledeći broj Magazina Biznis izlazi 20. juna 2018.
Podelite ovaj tekst: